Alfonso de Wijze, koning van Castilië-León, had toen hij het beroep van stieren-vechter in zijn wetboek als oneervol liet bestempelen niet kunnen voorzien dat op een dag hele families dit gevaarlijke beroep zouden uitoefenen en vele generaties in hun voetsporen zouden treden. De stierenvechters van vandaag zijn vaak nakomelingen van dynastieën met eenzelfde erfopvolging als die van vorstenhuizen. Deze dynastieën van toreros en het stierenvechten zelf begonnen allemaal ongeveer 300 jaar geleden in de stad Ronda, waar ook nu nog de oudste arena van Spanje is te vinden. De oudst bekende dynastie, die van de Romero's, kwam uit deze stad in het westen van de provincie Málaga. De nieuwste, opkomende hoop van het hedendaagse stierenvechten, Francisco Rivera Ordóñez, is de erfgenaam van liefst drie waarlijk legendarische families in de geschiedenis van het stierengevecht: Dominguín, Ordóñez en Rivera.
 

In het begin van de 18e eeuw werd in Ronda Francisco Romero geboren. Hij zou de grondlegger worden van de traditie van het stierengevecht te voet, met zwaard en muleta (kleine doek). Juan Romero, Francisco's zoon, had maar liefst vier zonen die stierenvechter zouden worden -José, Pedro, Gaspar en Antonio- hetgeen niet vreemd is omdat het in die tijd voor zoons heel gewoon was dat ze het beroep van hun vader gingen uitoefenen. Antonio werd door een stier gedood, maar Juans tweede zoon, Pedro, werd uiteindelijk erkend als de 'Vader van de Moderne Tauromachie'.

Pedro Romero werd in 1754 in Ronda geboren en hem wordt toegedicht dat hij in zijn loopbaan meer dan 5600 stieren doodde zonder ooit een grote verwonding op te lopen. Zijn familie was overigens al befaamd om de hoge leeftijd die de leden bereikten (zijn vader werd 102) en Pedro Romero doodde zijn laatste stier op de ongelofelijke leeftijd van 79 in de arena van Madrid. Ook stichtte hij in Sevilla de eerste stierenvechtersschool.

Tijdens de hoogtijdagen van het stierengevecht in de eerste helft van de 20e eeuw was er sprake van de meest gepassioneerde en nimmermeer vertoonde rivaliteit tussen twee sevillanos, Joselito el Gallo en de revolutionaire Juan Belmonte. De Gallo's stamden af van zigeuners. Rafael el Gallo was eenmaal in de arena een geïnspireerde, onvoorspelbare, bijgelovige stierenvechter die de ene dag in staat was om een aantal van de meest gedenkwaardige en onovertroffen artistieke gevechten te leveren, om vervolgens een schandaal te veroorzaken door voor de stier op de vlucht te slaan en allesbehalve elegant de callejón in te duiken.

De Arena

Het publiek zit stalles of op het balkon, waar zich ook de presidentsloge bevindt. Daar tegenover liggen de puerta de cuadrillas, waardoor de matador en zijn team binnenkomen, en de doorgang voor de stieren. Voor hij de arena binnenkomt, wacht de matador in een gang (callejón) achter de barreras en burladeros. De paarden verblijven in de patio de caballos en de stieren in de corrales.

De plattegrond:

Tendios
Palcos
Presidencia
Puerta de
    cuadrillas
Arrastre de
    toros
Callejón
Barreras
Burladeros
Patio de
    caballos
Corrales

Belmonte was ook een unieke, begaafde en revolutionaire torero. Hij was degene die de basisregels van het stierenvechten ingrijpend zou veranderen door het volksspektakel om te vormen tot de verfijnde kunst van vandaag, waarbij meer dan alleen atletisch vermogen en talent wordt getoond. Belmonte was klein van stuk en bezat niet de fysieke superioriteit van zijn rivaal José el Gallo. Hij moest daarom wel een nieuwe techniek ontwikkelen, waarbij het de stier was die zich door de arena bewoog en niet de torero. Om het dier te kunnen domineren, dwong hij de stier tot de aanval.
 

Het gevecht

De grote Antonio Ordóñez, diens vader Cayetano en zijn vier broers Cayetano, Juan, Pepe en Alfonso waren allemaal afkomstig uit Ronda. Cayetano senior stond model voor de stierenvechter in de roman En de zon gaat op van Ernest Hemingway.

Antonio kan met recht worden beschouwd als een van de grootste torero's aller tijden. Hij gaf nieuwe inhoud aan de kunst van het stierenvechten met een maximum aan zuiverheid, klassieke stijl en moed. Hij verscheen aan het begin van de jaren 50 van de 20e eeuw ten tonele als de voornaamste uitdager van zijn latere zwager Luis Miguel González Dominguín.

Deze was op zijn beurt in de jaren 40 de getalenteerde, technisch begaafde en sterke rivaal van Manolete, die wellicht de beroemdste en meest gevierde torero aller tijden was. Aan hem was het Manolete-museum in Córdoba gewijd, dat nu het Museum van het Stierengevecht is.

Deze opwindende periode in het stierenvechten inspireerde Hemingway tot het schrijven van een serie essays voor het tijdschrift Life, die niet zo lang geleden werden gebundeld en als het boek Dangerous Summer werden gepubliceerd.

Top-torero's treden per jaar in zestig tot 80 corrida's op voor honoraria die uiteenlopen van tien tot dertigduizend euro, afhankelijk van de grootte en de status van de arena. De hoogste honoraria worden verdiend tijdens het prestigieuze San Isidro Feria in Madrid. Van deze schijnbaar indrukwekkende bedragen blijft niet zo veel over als de matador de salarissen voor minimaal acht werknemers van zijn cuadrilla heeft betaald en alle kosten voor hotels, eten, reizen en de commissies voor zijn manager, publiciteit, belastingen, dure kostuums, zwaarden en alle andere benodigd-heden.

's Zomers is het werkschema onnoemelijk zwaar, wanneer de stierenvechters heel Spanje doorkruisen met nauwelijks tijd om voor de corrida voldoende rust te nemen. Een torero ziet van de stad waar hij optreedt meestal niet meer dan zijn hotel en de arena. Slechts zelden komen vluchtschema's overeen met zijn programma zodat de meeste reizen 's nachts met de auto worden gemaakt. Onder de echte professionele stierenvechters worden drinken, roken en feestvieren als taboe beschouwd. Jonge ambitieuze novilleros doen die opofferingen maar al te graag omdat ze het allesoverheersende verlangen hebben de allerhoogste rangen van hun beroep te bereiken. Vaak doen de oudere matadors er alles aan de jongeren te ontmoedigen om een carrière na te streven in dit zeer moeilijke, onvoorspelbare beroep, dat veel zelfopoffering vereist.

Veel buitenlanders zien van het stieren-vechten helaas niet veel meer dan corrida's in de Zuid-Spaanse toeristenplaatsen, die echter meestal van dubieuze kwaliteit zijn en geen goede introductie vormen tot deze door veel Spanjaarden als kunstvorm beleefde traditie. Wie een echt stierengevecht wil zien, zal daarom naar de betere arena's moeten gaan waar bekende matadors optreden. Overigens vervult het stierenvechten veel mensen met afschuw. De internationale dierenbescherming voert er al jaren een grote wereldwijde actie tegen en die vindt ook in Spanje zelf steeds meer weerklank. In sommige steden en provincies is het inmiddels verboden.

De corrida (het stierengevecht) bestaat uit drie fasen, of tercios. In de eerste, de tercio de varas, wordt de matador bijge-staan door peones (helpers) en picadores (ruiters met lansen). In de tercio de banderillas steken banderilleros pijlen in de rug van de stier. In de tercio de muleta valt de matador enige malen uit naar de stier met een muleta (cape). Het uiteindelijke doden, met een zwaard, heet estocada.